Ik ben een fan van het eerste uur van ChatGPT en heb al behoorlijk wat experimenten uitgevoerd, met resultaten die varieerden van verrassend tot soms teleurstellend. Maar één ding staat voor mij vast: de generatie die nu opgroeit, zal een ongekende hoeveelheid mogelijkheden tot haar beschikking krijgen waar we nu nog niet eens van durven dromen. Ja, er kunnen rampzalige gevolgen zijn als AI niet langer beheersbaar is, maar daartegenover staat dat AI op oneindig veel manieren kan bijdragen aan gelijke kansen voor iedereen en een meer harmonieuze samenleving.
De huidige beperkingen van AI
Het is natuurlijk reuze handig dat je dankzij bijvoorbeeld Chat-GPT een spellingsfoute mail kan laten opstellen, een gepersonaliseerd sinterklaas gedicht kunt maken of een stukje muziek kunt componeren, maar dat is natuurlijk eigenlijk allemaal kinderspel. Het probleem dat dee volle potentie van AI nog niet door onze gewone stervelingen kan worden benut heeft te maken met een aantal factoren die binnen aanzienbare tijd zullen zijn opgelost.
Beperkte Promptlengte en Context
AI-modellen zoals Chat-GPT hebben vaak een limiet op de hoeveelheid tekst die ze tegelijkertijd kunnen verwerken. Dit beperkt het vermogen van het model om lange of zeer complexe contexten te begrijpen. Dit kan problemen opleveren als je uitgebreide instructies wilt geven of als de context over meerdere paragrafen verdeeld is.
Ik heb zelf geprobeerd om een klein softwareprogramma te laten schrijven, maar ChatGPT is een beetje als je kroegmaatje: hoe later op de avond, hoe meer het dingen begint te vergeten. Zodra de code te lang en te complex wordt, is het lastig om nog iets werkbaars uit ChatGPT te krijgen.
Gebrek aan Diepgaand Begrip
Hoewel de meeste AI-modellen uitstekend zijn in het genereren van tekst, ontbreekt het hen vaak aan daadwerkelijk begrip. Ze genereren tekst op basis van patronen in de data waarop ze zijn getraind, zonder een echt inzicht in de wereld, emoties of complexe morele kwesties. Dit kan leiden tot oppervlakkige of zelfs incorrecte antwoorden op ingewikkelde vragen.
Als je bijvoorbeeld vraagt hoeveel werelddelen onze wereld heeft, zal AI zeggen dat het er zeven zijn. Maar als je dan verbaasd opmerkt dat het er volgens jou toch echt vijftien zijn, krijg je mogelijk een bevestigend antwoord en worden er zelfs nieuwe continenten verzonnen door de AI.
Bias en Vooringenomenheid
AI-modellen zijn getraind op enorme hoeveelheden data die vaak menselijke vooroordelen bevatten. Dit kan leiden tot antwoorden die discriminerend of bevooroordeeld zijn. Ondanks inspanningen om deze biases te verminderen, blijft dit een groot probleem.
Als je bijvoorbeeld vraagt of de Covid-vaccins veilig en effectief zijn, zal AI dit volmondig bevestigen, terwijl we inmiddels in landen waar veel gevaccineerd is, te maken hebben met aanzienlijke oversterfte, ernstige bijwerkingen en het feit dat de vaccins, anders dan steeds werd beweerd, de verspreiding van Covid niet voorkomen en je nog steeds besmet kunt raken. Dit leidt tot volledige desinformatie.
Gebrek aan Creativiteit en Innovatie
Hoewel AI indrukwekkende teksten kan genereren, is het moeilijk voor AI om echt originele of innovatieve ideeën te creëren. AI-modellen kunnen alleen variaties bieden op bestaande kennis en zijn beperkt tot wat ze geleerd hebben van bestaande data.
Stel je bijvoorbeeld voor dat je een AI vraagt om een compleet nieuw genre in muziek te creëren dat nog nooit eerder is gehoord. Wat je waarschijnlijk krijgt, is een combinatie van bestaande stijlen, met elementen die al eerder zijn gebruikt in verschillende genres. AI mist het vermogen om volledig buiten de gebaande paden te denken of een baanbrekend idee te introduceren dat niet al ergens in de data voorkomt. Creatieve doorbraken en echte innovaties blijven voorlopig het terrein van menselijke verbeelding.
Problemen met Feitelijke Juistheid
AI-modellen hebben de neiging om soms “hallucinaties” te vertonen, waarbij ze incorrecte of volledig verzonnen informatie geven. Dit komt doordat ze teksten genereren die coherent klinken, maar niet noodzakelijkerwijs op waarheid berusten.
Een goed voorbeeld hiervan is als je een AI vraagt naar een historisch feit dat onbekend of complex is. De AI kan zelfverzekerd een antwoord geven, maar dit antwoord kan volledig uit de lucht gegrepen zijn. Bijvoorbeeld, als je zou vragen wie de uitvinder was van een zogenaamd “Vergeten Wiel” in de 18e eeuw, kan de AI zomaar een fictieve naam en een overtuigend verhaal verzinnen, terwijl zo’n uitvinding nooit echt heeft bestaan. Dit toont aan dat AI overtuigend kan klinken, maar je altijd op je hoede moet blijven voor mogelijke hallucinaties.
Beperkte Multimodale Capaciteiten
Hoewel er AI-modellen bestaan die tekst, beeld en geluid kunnen verwerken, zijn de mogelijkheden om verschillende modaliteiten (zoals tekst en beeld) effectief te combineren nog beperkt. Een volledig geïntegreerd systeem dat zowel visuele als tekstuele context diepgaand begrijpt, is nog in ontwikkeling.
Stel je voor dat je een AI vraagt om een afbeelding te genereren op basis van een complexe beschrijving waarin emotie, stijl en context moeten worden gecombineerd. De AI kan een afbeelding produceren, maar mist vaak de verfijning om subtiele nuances of diepere betekenissen in zowel de tekst als het beeld correct te interpreteren. Dit kan resulteren in visuele weergaven die technisch wel kloppen, maar conceptueel of contextueel niet aansluiten bij de oorspronkelijke intentie. Het volledige samenspel tussen tekst en beeld blijft daardoor vooralsnog beperkt.
Interactie met Real-time Data
De meeste AI-modellen, zoals ChatGPT, zijn getraind op statische datasets en hebben geen toegang tot real-time informatie. Dit beperkt hun vermogen om actuele gebeurtenissen correct te interpreteren of te verwerken.
Stel dat je een AI vraagt naar de laatste sportuitslagen of politieke ontwikkelingen van vandaag. De AI kan geen up-to-date informatie geven en zal in plaats daarvan baseren wat het zegt op oudere data. Dit kan leiden tot antwoorden die verouderd zijn of compleet naast de waarheid zitten. Terwijl het model wel coherente zinnen blijft vormen, is de relevantie voor de huidige situatie beperkt. Hierdoor zijn AI-modellen voor real-time informatie vaak niet betrouwbaar.
De strijd onder de AI titanen is losgebrsten
De ontwikkelingen op het gebied van AI gaan razendsnel. Grote techbedrijven zoals Meta met LLaMA, OpenAI met ChatGPT, Google met Bard en Gemini, Microsoft met Copilot en Azure AI, IBM met Watson, NVIDIA met CUDA, Tencent met Hunyuan en xAI van Elon Musk investeren gigantische bedragen in de race om AI-dominantie. Hoewel elk bedrijf een eigen benadering heeft, streven ze allemaal naar marktleiderschap. Hiervoor moet AI echter nog verschillende stappen zetten, waaronder het oplossen van het energieprobleem dat gepaard gaat met steeds krachtigere en complexere AI-modellen. Naarmate AI’s complexere vraagstukken aanpakken, neemt de benodigde rekenkracht exponentieel toe. Dit zorgt voor een enorme toename in energieverbruik, wat niet alleen kostbaar is, maar ook serieuze uitdagingen opwerpt op het gebied van duurzaamheid.
Om deze uitdagingen aan te pakken, richten bedrijven zich op efficiëntere hardware, zoals NVIDIA’s geoptimaliseerde GPU’s, en op het ontwikkelen van AI-modellen die met minder energie en data betere resultaten kunnen behalen. Daarnaast wordt steeds meer gebruikgemaakt van hernieuwbare energiebronnen voor datacenters, en wordt er gekeken naar decentrale methoden zoals federated learning om het energieverbruik beter te spreiden. De toekomst van AI-dominantie zal niet alleen bepaald worden door wie de meest geavanceerde technologie kan ontwikkelen, maar ook door wie erin slaagt dit op een duurzame en schaalbare manier te doen.
De mogelijkheden in de toekomst van AI
Het is niet de vraag óf de huidige beperkingen van AI worden opgelost, maar wanneer het volledige potentieel van AI voor de gewone consument toegankelijk wordt. Wanneer dat moment aanbreekt, zullen er werkelijk bijzondere dingen mogelijk worden.
Je eigen viruele team van programmeurs
Stel je bijvoorbeeld voor dat TikTok in een bepaald land wordt verboden. Je zou dan simpelweg AI kunnen vragen om een compleet nieuw TikTok te programmeren, inclusief een nieuwe naam en dezelfde content. Binnen enkele minuten zou jouw nieuwe versie online staan en zou het waarschijnlijk meteen viral gaan. In de nabije toekomst zal AI namelijk iedereen in staat stellen om een virtueel team van ontwikkelaars in te schakelen dat precies maakt wat jij wilt, zonder fouten en tegen een ongekende snelheid.
Dat is een wereld van verschil met hoe het er nu op mijn programmeerafdeling aan toegaat. Daar gaat het vaak mis: ze doen niet wat ik vraag, maken menselijke fouten en zijn lang niet zo snel als de AI van de toekomst zal zijn. De komst van AI zal dus niet alleen het ontwikkelproces revolutioneren, maar ook de macht verschuiven naar de individuele gebruiker, die hiermee ongekende controle en mogelijkheden krijgt.
Je eigen medische specialist
Artsen hebben elk hun eigen specialisatie. Dat kan ertoe leiden dat patiënten met een complexe of zeldzame aandoening een langdurig diagnostisch traject doorlopen waarbij ze langs meerdere specialisten moeten. Met AI, die toegang heeft tot alle beschikbare medische kennis, uitzonderingen kan herkennen en alle symptomen in kaart kan brengen, kunnen diagnoses veel sneller en nauwkeuriger worden gesteld.
Het zal waarschijnlijk niet lang meer duren voordat AI zelfs in staat is om bepaalde operaties beter uit te voeren dan de meest ervaren chirurg van nu. AI is immers niet onderhevig aan vermoeidheid, maakt geen menselijke fouten en kan met ongekende precisie werken. De combinatie van kennis en foutloze uitvoering betekent dat de medische zorg door AI fundamenteel zal veranderen, met betere resultaten en kortere behandelingsroutes voor patiënten.
Overbruggen van taalbarieres
Heb je ooit de wens gehad om vloeiend Chinees, Italiaans of Deens te spreken? Theoretisch is dat nu al mogelijk, maar met de toekomstige ontwikkelingen van AI zul je gewoon in je eigen taal kunnen praten, terwijl je woorden direct en naadloos worden vertaald naar de gewenste taal. Wat iemand anders in een vreemde taal zegt, wordt dan ook meteen live en zonder merkbare vertraging voor je vertaald.
Niet op de gebrekkige manier zoals bij de huidige vertaalprogramma’s, maar met volledige aandacht voor de nuances, intonaties en culturele contexten die bij taal horen. Dankzij de kracht van AI zullen taalbarrières verdwijnen en zullen gesprekken over de hele wereld natuurlijker en authentieker aanvoelen dan ooit tevoren.
Je persoonlijke coach of therapeut:
Coaching en therapie zijn vakgebieden die in principe door iedereen geleerd kunnen worden. De echte uitdaging ligt echter in het toepassen van die kennis op de juiste manier. Dit vereist empathie, diepgaande kennis en jarenlange ervaring. AI zal hier op den duur zelfs beter in zijn dan de allerbeste coach of therapeut van dit moment, omdat AI toegang heeft tot een onbeperkte hoeveelheid kennis, veel meer over jou weet en in staat is om op een manier empathie te tonen die geen enkele mens ooit volledig kan evenaren.
AI heeft namelijk nooit een slechte dag, wordt niet moe en kan je voortdurend voorzien van inzichten en steun, precies op het moment dat je het nodig hebt. Bovendien kan AI je gedrag en emoties analyseren met een diepgang en precisie die voor een mens simpelweg onmogelijk is. Dit betekent dat AI je niet alleen beter begrijpt, maar je ook effectiever kan begeleiden en ondersteunen dan een menselijke coach of therapeut ooit zou kunnen.
Je eigen design- en ontwerpstudio:
Of je nu een logo nodig hebt – wat AI nu al behoorlijk goed kan – of een compleet huis wilt laten ontwerpen, AI zal straks moeiteloos aan jouw wensen voldoen. Volledig uitgewerkte bouwtekeningen, inclusief materiaallijsten, kostenramingen en gedetailleerde visuele impressies, worden in een handomdraai geproduceerd.
Op dat moment kan iedereen architect of designer zijn. Zelfs een tuinontwerp waarin AI rekening houdt met de ideale positie van planten op basis van zon, schaduw en bodemtype, en met instructies over hoe ze het best geplant en onderhouden moeten worden, wordt dan kinderspel. De kracht van AI stelt je in staat om professionele ontwerpen te maken zonder enige voorkennis, waardoor creativiteit en maatwerk voor iedereen toegankelijk worden.
De grote gevaren van AI in de toekomst:
Hoe de huidige beperkingen van AI moeten worden opgelost, is grotendeels bekend. Het is alleen een kwestie van tijd voordat dit werkelijkheid wordt. Wat we echter nog niet weten, is welke gevaren AI met zich mee zal brengen. En voor de gevaren die we al wel kunnen voorzien, zijn nog geen sluitende oplossingen gevonden.
Wat gebeurt er bijvoorbeeld met onze autonomie en creativiteit wanneer AI steeds meer taken van ons overneemt? Als AI straks beter en sneller kan ontwerpen, schrijven, muziek componeren en zelfs belangrijke beslissingen nemen, waar blijft dan de unieke rol van de mens? Het risico bestaat dat we steeds afhankelijker worden van AI, waardoor we zelf minder kritisch nadenken, minder leren en minder creëren.
Daarnaast is er het gevaar van machtsconcentratie: als slechts een handvol bedrijven of overheden de meest geavanceerde AI beheersen, kan dit leiden tot oneerlijke macht en controle over informatie, economie en zelfs ons dagelijks leven. Ook is er de dreiging van verkeerde of kwaadaardige inzet van AI, bijvoorbeeld door manipulatie, surveillance of het creëren van deepfakes die de werkelijkheid verdraaien.
Ten slotte roept de snelheid van AI-ontwikkeling ethische vragen op: hoe zorgen we ervoor dat deze technologie in lijn blijft met menselijke waarden en niet onze samenlevingen ontwricht? AI biedt ongekende kansen, maar zonder goede regulering, toezicht en maatschappelijk debat kan de balans tussen vooruitgang en risico's gevaarlijk uit het oog worden verloren.
Comments