Het leven geeft je elke dag cadeautjes, maar helaas zul je niet van elk cadeautje even blij worden. Ben jij iemand die snel opkrabbelt bij tegenslag, of geef je liever op en blijf je uit zelfmedelijden klagen over hoe lastig je het hebt? Mijn ervaring is dat tegenslag op zichzelf geen tegenslag is, maar dat wij er zelf een tegenslag van maken.
Het kan misschien wel voelen als een klap in je gezicht, maar als je snel weer opstaat, zul je ontdekken dat elke tegenslag ook in je voordeel kan werken. Of zoals Muhammad Ali gezegd zou kunnen hebben:
Je verliest niet als je wordt neergeslagen, je verliest als je blijft liggen.
Hoe kan tegenslag toch positief zijn?
Bijna altijd komt er iets moois voort uit een tegenslag, alleen is het soms moeilijk om het op dat moment zo te zien. Dat ligt meer aan de verwachtingen die we hebben dan aan het evenement zelf. Laat ik je een voorbeeld geven.
Ik besloot om op 30 december 2022 naar mijn favoriete vakantie-eiland Koh Chang in Thailand te vliegen om daar oud en nieuw te vieren. Het idee was dat ik 3 dagen later mijn goede vriend en personal trainer zou laten overkomen en dat we dan 6 weken intensief zouden trainen. 6 dagen per week, 2 keer per dag trainen, gezond eten en tussendoor nog wat zwemmen, beach tennis en meer. Een complete reset, zoals ik al eens eerder met hem had gedaan. Mentaal had ik mij 3 weken voorbereid en ik wist wat mij te wachten stond. Het zou zwaar worden, maar ik wist zeker dat ik na die 6 weken weer helemaal lekker in mijn lijf zou zitten.
Ik kwam rond 17:00 uur aan bij mijn hotel en was al 3 jaar niet meer op het eiland geweest. Vanuit de lobby kon ik zien waar ik precies 3 jaar geleden was uitgegleden en mijn enkel had gebroken. Een werkvakantie van 3 maanden werd na 7 dagen letterlijk en figuurlijk abrupt afgebroken, en dat was de laatste keer dat ik door de Covid-reisrestricties in Thailand was geweest.
Ik checkte in en nog voordat ik mijn koffer op de kamer zette, haastte ik me naar het nabijgelegen strand om de zonsondergang van die dag te aanschouwen. Voor mij is dat namelijk het mooiste moment van de dag. Zo’n steeds roder wordende zon die achter een paar onbewoonde eilandjes ondergaat, blijft elke dag magistraal.
Ik liep met mijn rugzak het resort op richting het strand en kon de zee al ruiken. Heerlijk. Eenmaal op het terras schopte ik mijn flipflops uit en nam een klein sprongetje van nog geen 70 centimeter van het terras op het zand en hoorde een luide ‘KNAK!’ De pijn gierde door mijn enkel en vol ongeloof plofte ik neer op mijn billen terwijl ik mijn enkel dikker en dikker zag worden. Precies dezelfde enkel die ik 3 jaar eerder had gebroken. Serieus? Zal ik weer en ook nog eens dezelfde enkel gebroken hebben?
De volgende dag bracht een bezoek aan het lokale ziekenhuis duidelijkheid. Ik had weer, en ook nog eens precies op dezelfde plek, mijn enkel gebroken. Teleurgesteld belde ik mijn vriend en vertelde dat het geen sportvakantie of zwemmen zou worden, maar een paar weken met mijn been omhoog en rust. Ik had er zo naar uitgekeken, maar helaas.
Maar zittend met mijn been omhoog besloot ik te doen waar ik anders nooit de tijd voor zou nemen. Ik had nog een boek dat ik wilde schrijven. Een boek over goed doen en er zelf ook nog beter van worden. Wat is nou een mooier moment om daar het onderzoek voor te doen en te beginnen met schrijven als je toch niets anders kunt dan zitten? Wat een cadeautje van het leven! Misschien iets anders dan waar ik mij in eerste instantie op verheugd had, maar ook zeker iets waar ik naast intensief sporten de energie niet voor zou hebben gehad. Dus dankzij een klein sprongetje vloog mijn initiële droom in duigen, maar lag nog geen 5 maanden later mijn tweede boek op de plank.
Wat is het verschil tussen pech en tegenslag?
Pech is wanneer je een opeenvolging van gebeurtenissen ervaart waarvan de kans klein is dat ze überhaupt gebeuren, laat staan dat ze achter elkaar gebeuren. Denk aan onwaarschijnlijke situaties die toevallig samenkomen.
Tegenslag is wanneer je wilt dat iets wel of niet gebeurt, maar buiten jouw macht om gebeurt juist het tegenovergestelde. Het is meer gerelateerd aan jouw verwachtingen en doelen die worden gefrustreerd door omstandigheden die je niet kunt beheersen.
Maar in beide gevallen zegt het iets over jouw verwachtingen als je hier frustraties over krijgt. Je kunt het leven nu eenmaal niet zo kneden zoals jij het wilt. Ik sprak recent een dame die al haar spaargeld was verloren vanwege haar ex-vriend die zonder haar weten een illegale hennepkwekerij had opgezet en gepakt was door de politie. Geld weg en vriend weg. Is dat pech, een tegenslag of een geluk?
Stel dat je nog 50 jaar met zo iemand had moeten leven zonder dit te weten? Het zou mij meer dan al dat spaargeld waard zijn om daar zo snel mogelijk niet meer mee te maken hoeven te hebben.
Kun je alle pech en tegenslagen omdenken naar iets positiefs?
Het gaat er niet om dat je het evenement dat je als tegenslag of pech kunt kwalificeren, naar iets positiefs verandert, maar om het gevolg en resultaat dat uit de pech en tegenspoed voortkomt te leren waarderen.
Ik heb verschillende tegenslagen of momenten van pech meegemaakt waarvan ik nog steeds niet weet wat het mij in positieve zin heeft opgeleverd, maar van veruit de meeste zogenaamde ‘negatieve’ ervaringen weet ik dat wel. Ik ben beroofd van miljoenen door mijn beste jeugdvriend en pas daarna kon ik echt weer van geld en het leven genieten in plaats van proberen geluk te kopen.
Ik wist niet precies wat vergeven was, maar door ‘de beroving’ heb ik dat kunnen leren.
Op een dag moest ik verplicht en tegen mijn zin zelfs mijn geliefde huis verkopen. Omdat ik weg moest, heb ik kunnen leren dat je op elke plek in de wereld even gelukkig - of ongelukkig - kunt zijn en dat een huis daar eigenlijk niets mee te maken heeft. Nog geen paar maanden later woonde ik overigens in een nog leuker, mooier, rianter en fijner huis.
Mijn geliefde ex verliet me en ondanks dat ik daar letterlijk buikpijn van had, kon ik daarna pas inzien hoe ze mij zo lang had 'misleid' en hoe 'onecht' ze was en vaak deed. Ik wilde het niet zien vanuit verliefdheid. Achteraf was ik liever vrijgezel dan nog één dag met - hoe lief ze ook is - haar te willen zijn met hoe ze toen was. Hoe ze nu is weet ik niet, want we hebben al even geen contact.
Hoe Kun Je Leren van Tegenslagen
Veerkracht en het vermogen om te leren van tegenslagen cruciaal zijn voor persoonlijke groei. Wanneer je geconfronteerd wordt met pech of tegenslag, stel jezelf dan de vraag: "Wat kan ik hieruit leren?" Dit helpt om situaties te herdefiniëren en er waardevolle lessen uit te halen, zelfs als de ervaring op het moment zelf pijnlijk is. Tegenslagen bieden vaak onverwachte inzichten die je anders nooit had opgedaan. Ze kunnen je helpen om je prioriteiten te herzien, nieuwe vaardigheden te ontwikkelen of verborgen talenten te ontdekken.
Denk bijvoorbeeld aan een verloren baan. In eerste instantie lijkt dit een ramp, vooral als je afhankelijk bent van je inkomen. Maar deze situatie kan je dwingen om na te denken over wat je werkelijk wilt doen met je leven. Misschien ontdek je een passie voor een heel ander vakgebied, besluit je om een eigen bedrijf te starten, of ga je terug naar school om je kennis te verdiepen. Wat aanvankelijk een groot verlies leek, kan uiteindelijk de deur openen naar een veel vervullender carrière.
Op persoonlijk vlak kunnen tegenslagen zoals een verbroken relatie je ook waardevolle lessen leren. Het kan je dwingen om naar jezelf te kijken en te begrijpen wat je werkelijk nodig hebt in een partner. Dit kan leiden tot betere zelfkennis en uiteindelijk tot gezondere en meer vervullende relaties in de toekomst. Bovendien leer je om zelfstandiger en sterker te worden, omdat je hebt moeten navigeren door emotionele pijn en teleurstelling.
Het vermogen om te reflecteren op negatieve gebeurtenissen en er iets positiefs uit te halen, versterkt niet alleen je karakter maar maakt je ook beter voorbereid op toekomstige uitdagingen. Door tegenslagen te zien als kansen voor groei en ontwikkeling, verander je je mindset van slachtoffer naar een actieve deelnemer in je eigen levensverhaal. Het is deze shift in perspectief die het mogelijk maakt om niet alleen te overleven, maar ook te gedijen ondanks de obstakels die op je pad komen.
Daarnaast is het belangrijk om te erkennen dat leren van tegenslagen niet altijd onmiddellijk gebeurt. Soms is er tijd en afstand nodig om de positieve kanten van een negatieve ervaring te zien. Het proces van reflectie en zelfontdekking is vaak een langzame, maar uiteindelijk lonende reis. Door geduldig te zijn met jezelf en open te staan voor de lessen die het leven je biedt, kun je elke tegenslag omzetten in een bron van persoonlijke groei en kracht.
Opmerkingen