Vrijheid van meningsuiting komt steeds meer onder druk te staan, en er rijzen vragen op over wie bepaalt wat "desinformatie" is en hoe ver censuur kan gaan. Van Elon Musk’s X en Pavel Durov's Telegram tot Chris Pavlovski’s Rumble — prominente figuren en platforms worden steeds vaker geconfronteerd met verbanningen, boetes en arrestaties. Terwijl de ene partij wordt aangepakt, blijven anderen ongemoeid, wat de vraag oproept: is dit een strijd voor de democratie of tegen de ongewenste waarheid?
Elon Musk en Jair Bolsonaro: Slachtoffers van Censuur of Gevaar voor de Democratie?
Jair Bolsonaro was president van Brazilië van 1 januari 2019 tot 31 december 2022 en verloor nipt de verkiezingen van 2022 van Luiz Inácio Lula da Silva. De twee leiders hebben een compleet verschillende visie op de wereld. Bolsonaro zag al snel in dat tijdens de Covid-crisis maatregelen zoals lockdowns, mondkapjes en andere restricties niet effectief zouden zijn. Hoewel hij zowel in binnen- als buitenland fel werd bekritiseerd, bleek hij achteraf gelijk te krijgen.
Daarnaast vocht Bolsonaro fel tegen corruptie en andere wantoestanden, wat hem veel vijanden opleverde binnen de kring van Lula da Silva en zijn vriendjes. Dat de mainstream media hem daarom als "radicaal rechts" bestempelden, zal niemand verbazen; elke uitspraak die tegen het narratief van de gevestigde orde ingaat, krijgt immers dat label. Maar da Silva liet het niet daarbij. In reactie hierop gaf rechter Alexandre de Moraes Elon Musk de opdracht om Bolsonaro en nog zes anderen op X te blokkeren. Musk weigerde dit.
Onder het mom van het beschermen van de democratische rechtsstaat en het tegengaan van zogenaamde "desinformatie" – termen die we maar al te vaak voorbij zien komen – besloot rechter de Moraes uiteindelijk dat X verboden moest worden in Brazilië. Voor inwoners die via bijvoorbeeld een VPN toch proberen om toegang te krijgen tot X, staat er een boete van 50.000 reais (ongeveer $9.000) per dag op.
Maar daar blijft het niet bij. De banktegoeden van Starlink, een compleet andere onderneming die ook eigendom is van Elon Musk, zijn bevroren omdat X weigert de opgelegde boete te betalen. Een ongekende stap, want hier wordt duidelijk dat de rechter zijn bevoegdheden misbruikt om een bedrijf te straffen dat niets met de zaak te maken heeft, behalve dat het dezelfde aandeelhouder heeft.
Kort samengevat: een president die nipt aan de macht is gekomen, waarbij zelfs buitenlandse mogendheden aandringen op een onafhankelijk onderzoek naar de eerlijkheid van de verkiezingen, probeert op deze manier zijn politieke tegenstander – die maar liefst 49,1% van de stemmen kreeg – de mond te snoeren onder het mom van "desinformatie" en een "gevaar voor de democratische rechtsstaat." De vraag is nu: wie is hier eigenlijk het echte gevaar voor de democratie en verspreid mis-informatie?
De Jacht op Telegram: Is Privacy een Bedreiging voor de Macht?
Pavel Durov, de oprichter van Telegram, werd op 24 augustus gearresteerd toen hij met zijn privéjet in Frankrijk landde. Hem overkwam iets soortgelijks: beschuldigd van het verspreiden van "desinformatie" via zijn platform Telegram, betrokkenheid bij kinderporno en terrorisme. Hoewel hij inmiddels op vrije voeten is na het betalen van een borgsom van meer dan 5 miljoen euro, mag hij Frankrijk niet verlaten in afwachting van zijn proces.
Opvallend is dat Durov de enige oprichter van een grote techgigant is die wordt opgepakt. Want dragen platforms zoals WhatsApp, Facebook en andere sociale media niet net zo goed bij aan de verspreiding van nep nieuws? Bieden ook zij geen communicatiekanalen aan criminelen en terroristen? Er is echter één belangrijk verschil: Telegram is beveiligd en weigert overheden toegang te geven tot gebruikersdata, terwijl de andere platforms dit via allerlei achterdeurtjes wel doen. Is dát dan de reden voor deze selectieve aanpak?
En wat dan met de CEO van Mercedes? Moet die nu ook vervolgd worden omdat er dagelijks drugstransporten worden uitgevoerd in hun auto's? Of wat te denken van de CEO van T-Mobile? Is het niet strafbaar wat hij doet, want er worden heel wat gesprekken over hun netwerk gevoerd die echt niet door de beugel kunnen?
Als we deze logica volgen, zou elke fabrikant of dienstverlener verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor het misbruik van hun producten of diensten door derden. Het roept de vraag op: waar trekken we de grens tussen de verantwoordelijkheid van een bedrijf en de acties van de gebruikers? En wie bepaalt welke communicatie of welke platformen als ‘gevaarlijk’ worden bestempeld?
Opnieuw rijst de vraag: wie is hier eigenlijk het echte gevaar voor de democratie en wie verspreidt daadwerkelijk de misinformatie?
Verbod op Vrije Meningsuiting: Hoe Ver Gaat de Jacht op Onwelgevallige Meningen?
Chris Pavlovski, de oprichter van Rumble, die ook tijdens de Covid-crisis weigerde censuur toe te passen en daardoor mensen toegang gaf tot zinvolle en achteraf correcte informatie, is na de arrestatie van Pavel Durov uit de EU gevlucht. Het blijkt ook dat Rumble op verschillende continenten al is verboden en op andere plaatsen bedreigd wordt met een verbod.
In Engeland is afgelopen maand een persoon veroordeeld tot 20 maanden celstraf, waarbij de rechter opmerkte dat hij er nog goed mee wegkwam. Deze persoon had namelijk op sociale media zijn ongezouten mening gedeeld dat hij geen belasting wilde betalen voor de vele immigranten die volgens hem zijn land binnenkwamen en vrouwen en kinderen verkrachtten. Hoewel de uitspraak radicuul was, roept een straf van 20 maanden cel de vraag op: is dat een passende reactie op een controversiële mening?
Het roept vragen op over de grenzen van vrije meningsuiting en de strafmaat die in sommige landen lijkt te worden opgelegd aan degenen die tegen het gangbare narratief ingaan.
Transparantie en Privacy: Twee Maten voor Twee Gewichten tijdens de Covid-crisis?
Tijdens de Covid-crisis werden wereldwijd misleidende informatie en leugens verspreid door de WHO en bijna alle regeringen. Het vaccin werd gepresenteerd als veilig en effectief; men zou niet langer ziek kunnen worden, niemand meer kunnen besmetten, en de effectiviteit zou wel 95% bedragen. Er werd beweerd dat het virus zich via druppels verspreidde, dat lockdowns en mondkapjes werkten, en dat het virus was ontstaan op een markt in Wuhan. Tegelijkertijd werden andere wetenschappelijk onderbouwde meningen gecensureerd, zoals recent werd toegegeven door Mark Zuckerberg.
In deze periode sloot Ursula von der Leyen een vaccindeal via sms-berichten. Ondanks de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) zijn deze berichten tot op heden niet vrijgegeven. In veel landen, waaronder Duitsland, zijn ook de overleggen tussen de gezondheidsminister en wetenschappelijke adviesraden zoals het Outbreak Management Team (OMT) geheim gehouden. Onlangs onthulde een klokkenluider in Duitsland echter dat de minister van Volksgezondheid had gelogen: er was geen wetenschappelijk advies dat de maatregelen zoals mondkapjesplicht, toegangsbewijzen, en lockdowns ondersteunde — de experts waren er juist tegen.
Het blijkt dat wanneer het gaat om hun eigen handelen en leugens, regeringen zich verschuilen achter 'privacy', terwijl de verspreiding van misinformatie door de overheid vaak wordt afgedaan als verleden tijd en niet langer relevant. Maar wanneer burgers om privacy vragen of een afwijkende mening uiten, wordt dit streng gecontroleerd en bestraft. Het zou juist zo moeten zijn dat de overheid volledig transparant is, terwijl burgers recht hebben op hun eigen mening en privacy. Er moet toezicht komen op overheden die misinformatie verspreiden, niet op burgers die onwelgevallige meningen hebben.
Comentarios