top of page
Foto van schrijverBen Steenstra

SPREKEN UIT HET HART; DE KUNST VAN GEWELDLOZE COMMUNICATIE

Bijgewerkt op: 31 jan

Geweldloze Communicatie is een benadering van communicatie ontwikkeld door de psycholoog Marshall Rosenberg in de jaren ’60. Het concept is gebaseerd op de ideeën van empathie, mededogen en begrip, en heeft als doel om te communiceren op een manier die het mogelijk maakt voor iedereen om zijn of haar behoeften op een respectvolle en niet-bedreigende manier te uiten.


De Vier Belangrijkste Componenten van Geweldloze Communicatie

Geweldloze Communicatie bestaat volgens Marshall Rozenberg uit vir pilaren:


  • Pilaar 1 – Observatie: Dit houdt in dat je de feiten benoemt zoals je ze waarneemt, zonder interpretatie of evaluatie. Bijvoorbeeld: “Ik zie dat je de afwas niet hebt gedaan”.

  • Pilaar 2 – Gevoel: Uitdrukken hoe je je voelt over de situatie. Dit kan bijvoorbeeld zijn: “Ik voel me gefrustreerd”.

  • Pilaar 3 – Behoefte: Het uiten van je behoeften in de gegeven situatie. Bijvoorbeeld: “Ik heb behoefte aan orde en netheid in het huis”.

  • Pilaar 4 – Verzoek: Dit is een specifieke actie die je van de ander verzoekt om aan je behoeften te voldoen. Bijvoorbeeld: “Zou je de afwas kunnen doen als je klaar bent met eten?”.


Technieken van Geweldloze Communicatie

Geweldloze Communicatie maakt gebruik van verschillende technieken om effectief te communiceren. Enkele voorbeelden hiervan zijn:


Empathisch Luisteren

Empathisch luisteren is een essentiële techniek van geweldloze communicatie die bijzonder waardevol kan zijn in een zakelijke omgeving. Wanneer je empathisch luistert, streef je ernaar om niet alleen te horen wat de andere persoon zegt, maar ook om de onderliggende gevoelens en behoeften te begrijpen die hun woorden sturen.


Voorbeeld: Stel dat je een teamleider bent en een van je teamleden komt naar je toe en zegt: “Ik kan het project niet op tijd afmaken.” In plaats van onmiddellijk te reageren met frustratie of teleurstelling, zou je kunnen proberen empathisch te luisteren. Je zou kunnen zeggen: “Het klinkt alsof je je overweldigd voelt en bezorgd bent dat je niet aan de deadline kunt voldoen. Is dat correct?”


Door op deze manier te reageren, toon je begrip voor de gevoelens en behoeften van je teamlid, wat kan helpen om een open en constructieve dialoog te bevorderen.


Zelf-empathie

Zelf-empathie is het vermogen om met mededogen en begrip naar je eigen gevoelens en behoeften te kijken. In een zakelijke context kan zelf-empathie je helpen om effectiever te communiceren en om beter om te gaan met stress en conflicten.


Voorbeeld: Stel dat je een presentatie moet geven voor een grote groep mensen en je voelt je nerveus. In plaats van je zenuwen te negeren of te onderdrukken, zou je kunnen proberen om zelf-empathie te oefenen. Je zou jezelf kunnen zeggen: “Ik merk dat ik me nerveus voel omdat ik het belangrijk vind om goed te presteren in deze presentatie. Het is volkomen normaal en begrijpelijk dat ik me zo voel.”


Door op deze manier te reageren, erken je je eigen gevoelens en behoeften en geef je jezelf de ruimte om ze te ervaren zonder zelfkritiek of oordeel.


Eerlijk Uiten

Eerlijk uiten is het open en eerlijk uitdrukken van je eigen gevoelens en behoeften, zonder de ander te beschuldigen of te bekritiseren. In de zakelijke wereld kan eerlijk uiten je helpen om duidelijker te communiceren en om conflicten op een respectvolle en constructieve manier te beheersen.


Voorbeeld: Stel dat je het gevoel hebt dat een collega je niet respecteert. In plaats van te reageren met woede of beschuldigingen, zou je kunnen proberen om eerlijk te uiten hoe je je voelt. Je zou kunnen zeggen: “Wanneer je me onderbreekt tijdens vergaderingen, voel ik me niet gerespecteerd en niet gehoord. Ik zou het op prijs stellen als je me zou laten uitpraten voordat je reageert.”


Door op deze manier te reageren, uit je je eigen gevoelens en behoeften op een respectvolle en niet-aanvallende manier, wat kan bijdragen aan een meer open en constructieve dialoog.


Elk van deze technieken kan bijdragen aan een effectievere en meer empathische communicatie in het zakenleven. Het vereist echter oefening en geduld om ze onder de knie te krijgen en consistent toe te passen.


Waarom Geweldloze Communicatie Soms Slecht Kan Zijn

Geweldloze Communicatie is een krachtig hulpmiddel, maar zoals bij alle hulpmiddelen kan het misbruikt worden of onbedoelde gevolgen hebben. Het is belangrijk om bewust te zijn van deze potentiële valkuilen, zodat je geweldloze communicatie op een authentieke en respectvolle manier kunt gebruiken.


Manipulatie

Een van de potentiële nadelen van geweldloze communicatie is dat het kan worden gebruikt als een manipulatieve techniek. Iemand kan de taal van geweldloze communicatie gebruiken om anderen te overtuigen van zijn of haar standpunt, zonder oprechte empathie of rekening te houden met de behoeften van anderen. Dit kan leiden tot ongelijkwaardige relaties en misverstanden.


Voorbeeld: Stel dat een manager de principes van geweldloze communicatie gebruikt om een werknemer te overtuigen om meer uren te werken dan ze zich comfortabel voelt. De manager zou kunnen zeggen: “Ik merk dat ik me gestresst en bezorgd voel omdat dit project niet op schema ligt. Ik heb echt je hulp nodig om dit tot een succes te maken. Kun je deze week een paar extra uren werken?”


Hoewel dit op het eerste gezicht lijkt te voldoen aan de principes van geweldloze communicatie (waarneming, gevoel, behoefte, verzoek), gebruikt de manager de taal van geweldloze communicatie op een manier die de behoeften van de werknemer negeert en haar onder druk zet om te voldoen aan zijn verzoek.


Onechtheid of Onpersoonlijkheid

Een ander mogelijk nadeel van geweldloze communicatie is dat het soms als onecht of onpersoonlijk kan overkomen als het niet met echte empathie en begrip wordt gebruikt. Als de woorden van geweldloze communicatie mechanisch of als een script worden gebruikt, zonder een echte verbinding met de eigen gevoelens of de gevoelens van de ander, dan kan het de communicatie eerder hinderen dan helpen.


Geweldloze communicatie gaat niet alleen over het volgen van een bepaalde formule of script. Het gaat om het creëren van een authentieke verbinding met jezelf en anderen, gebaseerd op empathie en respect. Als het op deze manier wordt gebruikt, kan geweldloze communicatie een verdomd goed hulpmiddel zijn voor effectieve en respectvolle communicatie.


De Vijf Pilaren van Geweldloze Communicatie

Hoewel de traditionele methode van geweldloze communicatie zich richt op vier componenten, stellen sommigen dat er een vijfde element is: de Verbinding. De verbinding is essentieel om een veilige ruimte te creëren waarin mensen open kunnen communiceren over hun gevoelens en behoeften.


Voordelen en Toepassing van Geweldloze Communicatie

De voordelen van Geweldloze Communicatie zijn talrijk. Het kan helpen bij het opbouwen van diepere, meer begripvolle relaties, het verminderen van conflicten, en het bevorderen van een gevoel van empathie en compassie.

Hier zijn een paar manieren waarop je Geweldloze Communicatie in je dagelijks leven kunt toepassen:


  • Thuis: Gebruik het om duidelijker te communiceren met je partner, kinderen, of huisgenoten. Of het nu gaat om het bespreken van huishoudelijke klusjes of het uitdrukken van je gevoelens, geweldloze communicatie kan helpen om wederzijds begrip te creëren.

  • Op het werk: Gebruik het om effectiever te communiceren met collega’s en leidinggevenden. Het kan je helpen om op een respectvolle manier feedback te geven en te ontvangen, en om te navigeren door complexe teamdynamieken.

  • In de samenleving: Gebruik het om met empathie en respect te reageren op mensen met verschillende standpunten. Of het nu gaat om politieke discussies, sociale kwesties, of gewoon alledaagse interacties, NVC kan je helpen om op een respectvolle en begripvolle manier te communiceren.

Uiteindelijk gaat geweldloze communicatie over meer dan alleen praten. Het is een manier van leven, een benadering van relaties die gericht is op begrip, empathie, en respect. Het is een pad naar een verdomd goede communicatie die iedereen kan volgen.


Wat te doen als iemand zich toch aangevallen voelt, ondanks geweldloze communicatie?

Soms kan iemand zich aangevallen voelen, zelfs wanneer je je best doet om geweldloos te communiceren. Dit kan gebeuren als de persoon gevoelig is voor kritiek, zich onzeker voelt, of als de boodschap iets raakt dat voor hen pijnlijk is. Hier zijn een paar suggesties over hoe je dit kunt voorkomen en ermee om kunt gaan:


1. Check je intentie: Voorafgaand aan het gesprek, overweeg je eigen bedoelingen. Is je doel om de andere persoon te beschuldigen of te wijzen op fouten, of is het om een open en eerlijke uitwisseling van ideeën te bevorderen? Het kan nuttig zijn om dit aan het begin van de conversatie te verhelderen.


2. Gebruik “Ik”-boodschappen: In plaats van te zeggen “Je komt altijd te laat”, kun je zeggen “Ik merk dat ik gespannen raak als ik op je moet wachten”. Dit maakt duidelijk dat je spreekt vanuit je eigen gevoelens en behoeften, en niet een oordeel velt over de ander.


3. Toon empathie: Als de persoon zich aangevallen voelt, erken dan hun gevoelens en toon begrip. Zeg bijvoorbeeld: “Het spijt me als je je aangevallen voelt. Dat was absoluut niet mijn bedoeling. Ik wil graag je gedachten en gevoelens hierover begrijpen.”


Voorbeeld:

Stel je voor dat je partner vaak te laat komt, wat bij jou voor stress zorgt. In plaats van te zeggen “Je bent altijd te laat, je hebt geen respect voor mijn tijd”, zou je het op deze manier kunnen verwoorden:


“Ik merkte dat je vaak later dan afgesproken arriveert. Ik voel me gespannen omdat ik waarde hecht aan punctualiteit en respect voor elkaars tijd. Zouden we kunnen bespreken hoe we dit in de toekomst kunnen verbeteren?”


Als je partner zich aangevallen voelt, zou je kunnen reageren met: “Het spijt me als je je aangevallen voelt. Dat was echt niet mijn bedoeling. Ik probeer alleen mijn gevoelens en behoeften te communiceren. Het zou fijn zijn als we hier een gesprek over kunnen hebben en samen een oplossing kunnen vinden.”


Door op deze manier te communiceren, bevorder je een open en eerlijke dialoog, zonder de ander te veroordelen of te bekritiseren.


Q&A

Vraag : Wat zijn de vier basiscomponenten van Geweldloze Communicatie volgens Marshall Rosenberg?

Antwoord: De vier basiscomponenten zijn Observatie (het feitelijk benoemen van wat je waarneemt), Gevoel (uitdrukken hoe je je voelt), Behoefte (het uiten van je behoeften) en Verzoek (het doen van een specifieke actie om aan de behoeften te voldoen).


Vraag: Wat zijn enkele technieken van Geweldloze Communicatie en hoe kunnen ze worden toegepast?

Antwoord: Enkele technieken zijn Empathisch Luisteren, Zelf-empathie en Eerlijk Uiten. Deze technieken kunnen worden toegepast in verschillende situaties, zoals op het werk of thuis, om effectiever te communiceren en beter om te gaan met stress en conflicten.


Vraag: Wat zijn enkele mogelijke nadelen of misbruik van Geweldloze Communicatie?

Antwoord: Geweldloze Communicatie kan soms worden gebruikt als een manipulatieve techniek of kan overkomen als onecht of onpersoonlijk als het niet met echte empathie en begrip wordt gebruikt.


Vraag: Wat is het mogelijke vijfde element van Geweldloze Communicatie volgens sommigen?

Antwoord: Sommigen suggereren dat er een vijfde component is, namelijk de Verbinding, die essentieel is om een veilige ruimte te creëren voor open communicatie.


Vraag 5: Hoe moet je reageren als iemand zich aangevallen voelt ondanks het gebruik van Geweldloze Communicatie?

Antwoord: Als iemand zich aangevallen voelt, is het belangrijk om je eigen intenties te checken, ‘Ik’-boodschappen te gebruiken en empathie te tonen. Erken de gevoelens van de ander, toon begrip en verduidelijk dat het je bedoeling was om een open en eerlijke uitwisseling van ideeën te bevorderen, niet om te beschuldigen of kritiek te leveren.

Comments


Recente Artikelen

bottom of page